Alışkanlıklar; Parmak Emme..

Henüz anne karnında kazanılan bir alışkanlık, aslında bebeğin doğduğu andan itibaren hayatta kalmasını sağlayan bir refleks parmak emme.. 
Çoğu anne baba bebeğinin henüz anne karnındayken parmağını emdiğini ultrasonda izleme şansına sahip oluyor. Ne heyecan verici bir an..  
Bebeğin doğumundan sonra da annelerin imdadına yetişiyor bu refleks. Çenesine ya da dudaklarına değen memeye emerek tepki veriyor, hem besleniyor, hem annesini rahatlatıyor.. 
Ama sonra çocuğun yaşı büyüdükçe bazı eksiklikleri ortaya koyan bu alışkanlık anne babaları endişelendirmeye başlıyor. Kalıcı olacak mı? Bu psikolojik bir sorunun işareti mi? ceza vermek işe yarar mı? Yoksa kendi haline mi bırakmalı.. 
Çocuğunuz henüz 2-3 yaşlarındaysa panik yapmanıza gerek yok. Yavaş yavaş bu alışkanlıktan vazgeçirmek için adımlar atmaya başlamalısınız.
Ancak 4 yaşından büyükse ve hala parmak emmeye devam ediyorsa telaşa kapılmadan konunun üzerinde daha dikkatlice durmanız gerekiyor.


Parmak emen bir çocuğa ceza vermek, eline biber sürmek ya da canını yakmak yapılabilecek en büyük hata.
Aynı şekilde sürekli uyarmak ya da “sen bebek misin” diyerek azarlamak,eleştirmek de pratikte hiçbir işe yaramaz. Sadece çocuğunuzla olan iletişiminizin kalitesini düşürür. 
Çoğu zaman uyarılar karşısında inat eden çocuk daha sık parmağını emmeye başlar. Bunu sizin gözünüzün içine soka soka da yapabilir, gizliden gizliye de. Eğer çocuk baş edemediği bir stres nedeniyle parmak emiyorsa, bu konuda yapacağınız baskı stresini daha da artıracak ve sonuçta yine daha çok parmak emecek.

Bunun yerine çocuğun parmak emmesinin altında yatan nedeni bulmaya çalışmalısınız. Yeni bir kardeşin doğumu, kreş ya da okula başlama, ev taşımak, boşanma, bir yakının ölümü, anne baba kaybı gibi birçok etken çocuğun aniden parmak emmeye başlamasına neden olabilir. Çocuk kendisini yeniden güvende hissettiğindeyse alışkanlığın kendiliğinden sönmesi muhtemel.

Bu güveni çocuğunuza aşılamaksa sizin elinizde.Çocuğunuzla daha fazla kaliteli zaman geçirmeye özen gösterin. Dikkat dağıtmak tüm istenmeyen alışkanlıklarda olduğu gibi parmak emmede de işe yarar. Çocuğunuzu parmağını emerken gördüğünüzü anda dilinizin ucuna gelen o uyarı cümlesini hemen yutun, onun yerine "beraber oynayalım mı, resim çizelim mi" gibi bir öneri sunun. 
Çocuğun hoşuna gidecek aktiviteler, oyunlar parmak emmeyi unutmasını sağlar, hem de uyarılara gerek kalmadan.  

Parmak emme bir hastalık değil, bir refleks ancak yine de ilerleyen yaşlarda çocuğun ağız yapısı ve diş sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olabileceği unutmayın, boş vermek yerine baştan tedbir almakta fayda var. Parmak emme çocuğun elindeki mikrop ve bakterileri direkt ağzına taşır bunun yanı sıra alt ve üst çene yapısını bozar ve dişleri geriye doğru iter.Yani işin fizyolojik boyutu da var. 
İşte bu nedenle ilk 2-3 yaşta parmak yerine dil,damak ve dişlerin anatomik yapısına uygun bir emzik tercih etmek daha sağlıklıdır. Ancak tıpkı parmak emme gibi emzik alışkanlığının da en geç  3 yaşına kadar sonlandırılması gerekir. Yani bir bağımlılığın yerine diğerini koymak değil amacımız. 

Yine yeterince anne sütü almayan  çocuklarda parmak emme davranışı daha çok görülür. Eğer annenin sağlığı ve şartlar izin veriyorsa en az ilk altı ay bebeği emzirmek çocuğun hem fiziksel hem de psikolojik ihtiyaçlarını karşılayacaktır. 


Anne baba olarak aldığınız tedbirlere rağmen çocuğu bu alışkanlıktan vazgeçiremiyorsanız bir uzman yardımı almalısınız. Başta küçük bir sorun gibi gelebilir, hatta bir sorun olduğunu bile düşünmeyebilirsiniz ama özellikle okul dönemine taşınan parmak emme alışkanlığı çocuğun çevresine uyum sağlamasını ciddi anlamda zorlaştırabilir. Arkadaşlarından ya da öğretmenlerinden tepki gören ya da görebileceğini düşünen çocuk fazlasıyla içe kapanabilir ya da tam tersi tepkisini saldırganlaşarak gösterebilir. 
Unutmayın.. Bir sorunu küçükken halletmek sonrasında yol açabileceği daha büyük sorunlarla mücadele etmekten her zaman daha kolay.. 

Psikolog Irmak Gürcan Kerimoğlu
Ankara/2013 


3 yorum:

  1. Iyi gunler;Kızım şubat 11 de 4 yaşına girecek ve sürekli parmağını emiyor. Bwbeklikten itibaren parmak emiyor gündüz televizyon izlerken gece uykuya dalarken dikkatini başka yöne çekmeye çalışmama kimi zaman başarılı olamıyorum ona parmak emmenin iyi bir davranış olmadığını anlattım ama nafile buyuyunce tel taktiririz cevabını alıyorum her seferinde dış yapısı damak yapısı bozuldu bu konuda bana yardımcı olursanız sevinirim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhabalar,parmak emme gibi alışkanlıklar söz konusu olduğunda, 3 yaşa ulaşmadan müdahale etmek çoğu zaman işleri kolaylaştırır. Çünkü alışkanlığın süresi uzadıkça vazgeçmesi daha zor olur. Elbette imkansız değil, umutsuzluğa kapılmayın sadece dediğim gibi biraz daha zor. Öncelikle parmak emen çocuğumuza asla 'sen büyüdün, bebek misin" gibi şeyler demiyoruz asla, bu cümleler bir işe yaramaz, üstelik de anne çocuk ilişkinize zarar verir. Çocuğumuzu sürekli 'yapma, çek elini ağzından' diye de uyarmıyoruz. Çocuğunuzun parmak emdiği zamanlarda izlediğiniz yol doğru en doğru adım dikkati dağıtmaktır, aynen devam. Bağırmak, ceza vermek hiçbir işe yaramaz. Bunun yanında onunla geçirdiğiniz kaliteli zamanı da artırmanızı öneririm. Zaman zaman yaptıklarınızla ona büyüdüğünü hissettirin. Sözlerinizle değil ama yaptıklarınızla. Sürekli abla oldun demektense, dışarı çıkıp bir yerde oturup birşeyler içmek isteyip istemediğini sorun mesela, bir cafede anne kız çay ve pasta keyfi yapıp sohbet edebilirsiniz, sonrasında onunla zaman geçirmenin çok hoşunuza gittiğini söylemeyi de unutmayın. Kız çocukları anneleriyle böyle paylaşımlar yapmaya genellikle bayılıyor, benim 2,5 yaşındaki kızımla en büyük zevklerimizden biri bu mesela. Tabi beraber oyun da oynayacaksınız, resim de yapacaksınız. İletişiminiz kuvvetlendikçe bu alışkanlığın yavaş yavaş sönmesi muhtemel. Çünkü önerileriniz bir kulağından girip diğerinden çıkmayacak o zaman, gerçekten önemsemeye başlayacak. Ancak bir ilerleme kaydedemezseniz uzmandan yardım almaktan da çekinmeyin.

      Sil
  2. Teşekkür ediyorum.resim öğretmeni olduğum için bol bol resim yapıyoruz söylediklerinizi bende düşündüm parmak emdigi ele hosuna gidecek birseyler tutusturuyorum parmak emmedigini gordugumde onu taktir edip alkisliyorum. 21aylik bir kızım daha var onda boyle bir davranis yok 2cocukla uğraşması zor olsada kendimi bu konuda zorlayacagim çünkü parmak emmesi beni birhayli rahatsız ediyor yardiminiz için teşekkürler.

    YanıtlaSil